Rốt cuộc tôi muốn viết gì?
Đến khi cuối cùng mọi chuyện đã kết thúc tôi mới dám chắc thứ tôi muốn viết, đó là: Quay đầu là bờ.
Câu chuyện này kể về quá trình quay đầu khổ sở của một con người. Trên chặng đường báo thù, Trịnh Ngân Xuyên đáp trả lại cái ác mình phải hứng chịu khi xưa bằng sự độc ác gấp bội, đạp lên máu tươi và sinh mệnh của người khác để bước về phía thù hận, liệu anh có thể quay đầu chăng? Mặt ngoài, cái ngoảnh đầu cuối cùng của anh là do Cảnh Ninh thúc đẩy. Ngân Xuyên từng nói với Cảnh Ninh: Đừng bắt nạt kẻ yếu, vì nhiều khi em sẽ không chống trả nổi sự phản kháng của kẻ yếu. Nhưng chính anh đã quên mất lời mình. Cảnh Ninh lập mưu khiến Ngân Xuyên giết cô, kẻ yếu ớt bị lừa gạt, giày vò và bịp bợm từ đầu chí cuối ấy đã dùng cách thức tàn nhẫn nhất để trả thù Ngân Xuyên.
Là trả thù, nhưng cũng là cứu rỗi.
Từ đầu tới cuối, mạch truyện như những nút thắt được trải đều, tôi cứ thế viết, nhìn Ngân Xuyên chật vật cởi từng nút thắt, có cái rất dễ dàng, có cái lại vô cùng khó khăn, anh cởi bỏ chúng mà gãy lìa móng tay, máu chảy đầm đìa. Đến cuối cùng khi đã hoàn toàn được giải thoát và quay đầu lại, thực chất đây chính sự trở lại của chính anh.
…
Hai cuốn “Kinh mộng” và “Phù sinh” của “Có giọt mưa xuân sà vào lòng sông” kể về câu chuyện “cầu mà không được”. Đó là câu chuyện “cầu mà không được” của Vân Lang với Ngân Xuyên, của Cảnh Ninh với Tử Chiêu, Tử Chiêu với Cảnh Ninh, Ngân Xuyên với Cảnh Ninh, Phan Thịnh Đường với tiền tài và quyền lực. Cầu bất đắc, oán tăng hội, ái biệt ly. Đâu đâu cũng là ải khó, đâu đâu cũng là bất lực. Muôn vàn câu chuyện về bản chất đều chỉ đang giảng giải cùng một lý lẽ, Phật lý có muôn ngàn hóa thân, thế gian chỉ như cát bụi, đời người nhỏ bé vô hạn chính là động lực thúc đẩy những câu chuyện tuần hoàn không dứt.
Quay đầu là một quá trình đau đớn, nhưng nó không phủ định hoàn toàn những điều ta trải qua, mà chỉ là sự gột rửa bỏ lại sai lầm và tội lỗi ta phạm phải do tính tình cùng sự lựa chọn của mình, thử nỗ lực tìm ra cơ hội mới.
Có rất nhiều những mối quan hệ và vấn đề rối rắm trong đây. Ví dụ như một người có thể hai người cùng lúc không (Cảnh Ninh với Ngân Xuyên và Tử Chiêu), trọng lượng của tình yêu sẽ được chia đều ra sao? Liệu giữa kẻ thù có thể tồn tại sự giảng hòa và cứu rỗi không (thứ tình “phụ tử” yêu hận đan xen giữa Phan Thịnh Đường và Ngân Xuyên). Nếu vứt bỏ mọi thứ ta từng cho là quý giá nhất với bản thân, liệu rằng ta có thật sự trắng tay? Có buông tay không, có vứt bỏ không? Phải lùi lại hay tiến về phía trước?
Tạ Tề Phàm nói rất đúng: Cương nhu vẹn toàn, tâm địa ngay thẳng. Nhưng thử hỏi liệu có ai làm được điều này?
Có những lúc, con người ta phải dựa vào chính bản thân để phá vỡ thế cờ.
Mỗi nhân vật tôi viết đều không bao giờ hoàn hảo, bọn họ đầy rẫy những khuyết điểm. Thật ra vấn đề họ gặp phải cũng là điều mà tất cả mọi người trên đời đều có thể gặp. Thậm chí ta cũng có thể dễ dàng gặp được những cái “ác” trong đó.
Ví dụ như hành động Tống Duẫn Đoan bế Tiểu Quai đi. Có người sẽ cho rằng tên đàn ông này bị điên ư? Y có còn lương tâm không? Giận cá chém thớt với một đứa bé sơ sinh vô tội, thật là biến thái. Sau khi tâm hồn con người ta méo mó, mất đi lý trí, quả thực không thể lường trước họ sẽ làm ra chuyện gì. Nhân tính quá phức tạp. Khi ranh giới cuối cùng của linh hồn kẻ ác sụp đổ, định nghĩa về cái ác trong y sẽ thay đổi. Trong lòng Tống Duẫn Đoan, vợ chồng Đồng Xuân Giang và Trịnh Ngân Xuyên mới là kẻ ác. Kẻ ác không biết ác là gì, ấy mới là cái ác đáng sợ nhất.
Tôi đã rất nỗ lực để viết nên câu chuyện này, tôi mong câu chuyện của mình có thể vẽ nên cõi đời, những con người với tính cách, tư tâm và khuyết điểm riêng, nhưng trong số họ sẽ luôn có một vài người lựa chọn vứt bỏ tính cách, tư tâm hay thậm chí là sinh mạng mình vào một thời điểm nhất định. Dù có là trước tình yêu hay trước vận mệnh đất nước, sự từ bỏ ấy nhiều khi chính là tác thành.
Chủ nhân giải thưởng Nobel Patrick Modiano từng phát biểu trong lễ trao giải, đề cập tới một trải nghiệm mà mỗi tác giả đều gặp phải: “Mỗi khi một cuốn sách chuẩn bị kết thúc, tôi sẽ cảm thấy nó đang bỏ tôi mà đi, nó đã hít thở được bầu không khí của tự do… Chúng gào thét quấy phá, không còn lòng dạ nghe bài giảng của người làm thầy. Thậm chí có thể nói khi đi tới đoạn kết, cuốn sách đã bắt đầu sinh lòng thù ghét, chỉ mong có thể mau chóng thoát khỏi ta. Tôi vừa viết xong chữ cuối cùng, nó đã bỏ tôi mà đi, kết thúc rồi, nó không còn cần tôi nữa.”
Các độc giả đã chờ đợi “Có giọt mưa xuân sà vào lòng sông” suốt ba năm, ban biên tập thân mến đã khoan dung cho những lần chậm trễ của tôi, phải, cuốn sách này đã không còn cần tôi nữa.
Nhưng nó cần các bạn, nó là của các bạn.
Mong ánh dương vĩnh cửu của tâm hồn vô nhiễm mãi chiếu rọi tôi và bạn.
Giang Thiên Tuyết Ý, tháng Bảy năm 2015
Hạnh:
Chẳng biết nên bắt đầu viết từ đâu nữa, vì mỗi một tình tiết, một suy nghĩ, hành động của các nhân vật trong Có giọt mưa xuân sà vào lòng sông đều đáng nói, có quá nhiều thứ để nói, mà không biết nói sao cho trọn vẹn, nên có lẽ mình sẽ bàn về vài điểm mình thích nhất cũng như các câu hỏi mọi người thường đặt ra khi đọc bộ truyện này.
Ban đầu khi đọc cuốn này mình chỉ đọc lướt cho vui (mà toàn lướt đoạn quan trọng) và một phần do quá u mê, thương xót cho Ngân Xuyên nên mình đã bỏ qua quá nhiều tình tiết, thành ra đến cuối mới ngã ngừa phát hiện Ngân Xuyên là người huỷ hoại cả đời Cảnh Ninh. Lúc đấy chỉ thấy sốc, phẫn nộ, và khi Cảnh Ninh tự sát thì hả hê, đây là cách duy nhất có thể khiến Ngân Xuyên đau khổ và trả giá.
Lúc ấy mình nghĩ sẽ không bao giờ chạm vào bộ truyện này nữa, nhưng chẳng hiểu sao cuối cùng lại dịch hẳn luôn.
Càng đọc kỹ lại càng thấy Có giọt mưa xuân sà vào lòng sông đầy ẩn ý, sâu sắc, khiến mình phải nhìn nó theo một lăng kính khác. Trong đó, kẻ đáng nói đến trong câu chuyện chắc chắn chính là Ngân Xuyên. Với mình, Ngân Xuyên là linh hồn của câu chuyện, tất cả các nhân vật khác như Phan Cảnh Ninh, Phan Thịnh Đường, Mạnh Tử Chiêu hay Từ Đức Anh, dù có chiều sâu, phức tạp và được xây dựng rất tốt nhưng cũng chỉ là những cái bóng trong cuốn sách này, vì họ là một phần trong cuộc đời Ngân Xuyên. Con người phức tạp, vừa đáng sợ vừa đáng thương của Ngân Xuyên mới chính là cốt lõi của bộ truyện.
Có giọt mưa xuân sà vào lòng sông là quá trình độc giả chứng kiến, đi sâu dần vào tâm hồn Ngân Xuyên, một chàng trai có vẻ ngoài nho nhã dịu dàng, nhưng sâu trong đó là một tâm hồn bị ăn mòn bởi thù hận. Ta chứng kiến một đứa trẻ trong sáng dần bị vấy bẩn bởi tâm hồn dơ dáy của người lớn, để rồi khi trưởng thành anh trở thành chính kẻ đã huỷ hoại đời mình. Ta chứng kiến một đứa bé tội nghiệp bị gieo mầm mống thù hận từ khi còn quá nhỏ, bị đẩy vào con đường gian dối, lừa lọc khổ đau, bóp méo tâm hồn mình vì sinh tồn và để trả thù. Khi sự xấu xa của Ngân Xuyên lên đến cùng cực, ta chợt quên mất chàng trai ấy từng đáng thương tới mức nào, ta chỉ nhìn thấy một Ngân Xuyên mất trí, méo mó, một bản sao của Phan Thịnh Đường chứ không còn là một cậu bé bơ vơ tội nghiệp khi xưa. Đau khổ không phải lý do bao biện cho những hành động của Ngân Xuyên, nhưng chắc chắn một con người sống cuộc đời kinh hoàng tựa địa ngục như Ngân Xuyên sẽ chẳng thể ngay thẳng, tử tế, chẳng thể “bình thường” như Mạnh Tử Chiêu. Ngân Xuyên không có sự lựa chọn nào, cuộc đời bắt buộc anh phải là kẻ xấu. Một là ác, hai là chết.
Có giọt mưa xuân sà vào lòng sông xoay quanh chủ đề yêu và hận. Trong đó mình đánh giá cao mối hận hơn tình yêu, nhưng tình yêu trong cuốn truyện này cũng có khá nhiều tranh cãi nên mình muốn viết một chút về tuyến tình cảm của Ngân Xuyên – Cảnh Ninh.
Tình cảm của Ngân Xuyên dành cho Cảnh Ninh
Nhiều bạn bên Trung không cảm thấy thuyết phục trước tình cảm của Ngân Xuyên dành cho Cảnh Ninh.
Việc Ngân Xuyên yêu Cảnh Ninh tới mức điên rồ thực ra cũng dễ để lý giải. Nhưng quả thật với mình nó không đơn thuần là tình yêu, nó là một thứ tình cảm phức tạp hoà trộn cùng khát khao gia đình, và còn là cách thức để Ngân Xuyên sinh tồn, vùng vẫy trong cuộc đời bất hạnh của mình.
Sau khi mẹ chết, gần như toàn bộ những người xung quanh Ngân Xuyên chỉ nhăm nhăm thăm dò, đề phòng, hãm hại anh, hoặc mưu toan đòi hỏi thứ gì đó từ anh. Từ Phan Thịnh Đường đa nghi, bà Vân ích kỷ, Vân Tú Thành tham vọng, Hà Sĩ Văn bệnh hoạn… Hay thậm chí Cảnh Huyên, cậu em tưởng chừng trong sáng ngây ngô cũng bị mẹ và cậu nhồi cho những suy nghĩ phải vượt xa anh mình, phải đề phòng anh, hạ bệ anh. Để rồi khi biết âm mưu của Địch Huệ Lan – Vân Tú Thành – Hồng Toàn Căn ở những chương đầu cuốn Kinh Mộng, Cảnh Huyên chọn cách im lặng, mặc cho Vân Tú Thành đẩy Ngân Xuyên vào họng súng của Hồng Toàn Căn, nhưng oái ăm thay Ngân Xuyên đã khiến cậu trở thành con cừu thế mạng. Những hành động của Ngân Xuyên không phải trả đũa, mà là hất đổ mọi thứ cản đường mình. Nó lạnh lùng hơn là trả đũa, vì với Ngân Xuyên, cậu em mình giờ đã biến thành một vật cản vô tri, cậu không đáng để Ngân Xuyên trả thù nhưng anh ta sẵn sàng huỷ hoại cậu để loại cậu khỏi cuộc chơi.
Hay là cả Tạ Tề Phàm, dù hết lòng giúp đỡ bao bọc cho Ngân Xuyên, nhưng ông đã liên tục uốn nắn anh, biến anh thành cỗ máy trả thù không còn tình cảm và xót thương, không còn “lòng dạ đàn bà”. Chuyện này cũng không thể trách Tạ Tề Phàm, vì đây là sự lựa chọn duy nhất giúp Ngân Xuyên sống sót. Nếu không mạnh mẽ, nếu không trả thù, sớm muộn gì Ngân Xuyên cũng sẽ sụp đổ, phát điên, hay bị Phan Thịnh Đường cùng vô số những con sói khát máu khác xé xác. Nhưng chắc chắn Tạ Tề Phàm không thể trao cho Ngân Xuyên ấm áp và hy vọng về tương lai tươi sáng.
Cuộc đời Ngân Xuyên như một khoảng không trống rỗng, không có một ai để nương tựa, để yêu thương. Có một chi tiết rất hay là cô hầu gái A Mai xuất hiện thấp thoáng ở chương đầu, chỉ trong vòng một hai đoạn văn ngắn ngủi, người duy nhất thật sự thương xót, yêu thương và chăm lo cho Ngân Xuyên mà không đòi hỏi gì ở anh. Nhưng cuối cùng đã rời đi vì Ngân Xuyên tỏ ra dựa dẫm vào bà Vân, thân thiết với hai anh em cùng cha khác mẹ. A Mai xuất hiện lặng lẽ và ra đi cũng lặng lẽ. Để sống sót, Ngân Xuyên đã đánh mất tất cả.
“Lúc nào cũng vậy, tất cả mọi người đều đòi hỏi vô cớ từ anh, dù có là lúc nào, dù anh có bỏ ra bao nhiêu tình cảm cho họ, dù anh có đợi chờ họ bao lâu. Vào giờ khắc quan trọng nhất, tất cả bọn họ đều sẽ quên mất một chuyện, đó là Phan Cảnh Sâm không phải một con rối, không phải là gỗ đá, không phải kẻ ngu, không phải công cụ hay món đồ chơi, anh là con người, anh có máu có thịt, anh biết đau khổ, biết yếu mềm, anh biết sợ hãi, cũng biết co mình lại trước cô độc. Những kẻ ấy chỉ biết đòi hỏi. Vắt kiệt anh rồi, họ sẽ vứt anh đi.”
Và trong hoàn cảnh như vậy, Cảnh Ninh chẳng khác nào một tấm ván để Ngân Xuyên bấu víu, gắng gượng sống sót. Khác với những người xung quanh, Cảnh Ninh chỉ là một cô bé còn quá nhỏ, quá vô tư, dù có đỏng đảnh quậy phá Ngân Xuyên, hành động của cô bé cũng không vì một mục đích xấu xa hay vụ lợi nào. Ngân Xuyên đơn độc bơ vơ chỉ biết níu lấy Cảnh Ninh như một chỗ dựa để vượt qua những ngày tăm tối, là người để yêu thương, trút hết cảm xúc và tình yêu của mình. Thay vì nói Ngân Xuyên chăm lo cho Cảnh Ninh, không bằng bảo Cảnh Ninh cứu vớt Ngân Xuyên. Ngân Xuyên cần một thứ gì đó để bám vào, để thuyết phục mình còn điều gì đó đáng giá, thuyết phục bản thân rằng anh còn là “con người”, anh giống con người. Và đó là tình yêu dành cho Cảnh Ninh. Đó không phải một tình yêu thuần khiết, nó đầy tạp chất, đầy những cảm xúc phức tạp, đồng thời là bằng chứng cho sự bất hạnh, đơn độc của Ngân Xuyên. Đúng như Cảnh Ninh đã nói: “Linh hồn anh đã luôn bị giày vò trong địa ngục đau khổ, mà anh thì đã lầm tưởng rằng cô là điều duy nhất có thể khiến nỗi đau ấy vơi đi.”
Ngân Xuyên yêu Cảnh Ninh, nhưng lại đẩy cô vào số phận như bà Vinh Mẫn Huyên mẹ mình. (Có một chi tiết nữa là bề ngoài bà Vân khá giống Vinh Mẫn Huyên, nên khả năng cao Cảnh Ninh cũng có nét giống Mẫn Huyên)
Phan Thịnh Đường yêu tiền, giá như Ngân Xuyên cũng như vậy. Nếu anh yêu tiền, quyền lực hay trả thù, anh đã là kẻ thắng cuộc. Nhưng anh yêu Phan Cảnh Ninh hơn những thứ này, đến mức biến bàn cờ của cuộc trả thù thành bàn cờ của tình ái, một thứ tình yêu ẩn nhẫn, nung nấu lâu tới mức biến chất, méo mó, ám ảnh. Vậy nên cuối cùng anh đã thua. Vì mục đích của Ngân Xuyên không còn là trả thù nữa, mà là Cảnh Ninh, là một mái nhà mà anh chưa bao giờ có.
Cảnh Ninh yêu Ngân Xuyên không?
Cũng rất nhiều bạn khẳng định từ đầu chí cuối Cảnh Ninh không hề yêu Ngân Xuyên.
Đến cuối cùng, khi Cảnh Ninh nhận ra Ngân Xuyên là người đã huỷ hoại cuộc đời mình và quyết định tìm tới cái chết, mình có cảm giác rất xứng đáng. Như đã nói ở đoạn đầu, vì lỡ quá là nhiều chi tiết, vì quá thương cảm và yêu quý Ngân Xuyên, bỏ qua mọi linh cảm ngờ ngợ nên mình biết sự thật về Ngân Xuyên cùng lúc với Cảnh Ninh trong truyện. Dường như mình cũng hiểu phần nào nỗi tuyệt vọng và cảm giác bị phản bội của Cảnh Ninh. Rồi khi đọc/dịch lại truyện, nhớ lại một Ngân Xuyên đầy vết thương, đầy thù hận và cũng đầy tình yêu, mình lại mâu thuẫn giữa cảm giác vừa yêu vừa ghét bỏ thù hận, vừa đáng thương lại vừa đáng sợ. Có lẽ cảm giác của Cảnh Ninh cũng như vậy, cô tìm đến cái chết không đơn giản chỉ vì hận Ngân Xuyên, mà còn vì cô yêu Ngân Xuyên. Vì yêu và cũng vì hận nên cô không thể sống, không thể tiếp tục tồn tại trong cái thứ tình cảm méo mó này. Cảnh Ninh vừa thù hận căm thù kẻ đã huỷ hoại cuộc đời cô, vừa yêu và lưu luyến người đã bên cô suốt từ ngày còn thơ. Cô cần trả thù, cần một sự kết thúc, giải thoát và cần một khởi đầu cho Ngân Xuyên.
Mình tin Cảnh Ninh rất yêu Ngân Xuyên, thứ tình cảm cô dành cho Ngân Xuyên phức tạp, to lớn, và khả năng cao nó đã bắt đầu từ rất sớm, khi tất cả mọi người không ai hay biết. Trong những dòng hậu ký trên, Giang Thiên Tuyết Ý có đề cập qua về vấn đề có thể yêu hai người cùng lúc không, và cụ thể ở đây là tình cảm Cảnh Ninh dành cho Ngân Xuyên và Tử Chiêu. Mình không nghĩ nó có ý ám chỉ tình cảm của cô sau khi chia tay Tử Chiêu và Đức Anh, khi đang bắt đầu nghiêng về phía Ngân Xuyên, mà là từ rất lâu trước đây, lúc Cảnh Ninh còn đang ở bên Tử Chiêu hay thậm chí là trước đó. Đối mặt với Ngân Xuyên, Cảnh Ninh thường xuyên cảm thấy đau đớn, như có gì vụn vỡ, như có con nhện đang bò trong lòng mình, cô phản ứng mạnh mỗi khi nhắc đến Ngân Xuyên, vì Ngân Xuyên và tình yêu của anh là hiện thân tội lỗi, là thứ cô không thể chạm đến, không thể đáp trả, là thứ cô quyết tâm phủ nhận tới tận những trang gần cuối của bộ truyện. Tình yêu với Ngân Xuyên đã được gieo trong lòng Cảnh Ninh từ rất lâu, và nó cứ thế dần dần trỗi dậy mặc cho Cảnh Ninh đã cố gắng phủ nhận, chối từ. Cùng với đó, cô cũng hiểu rất rõ thứ tình cảm Ngân Xuyên dành cho mình không hoàn toàn là tình yêu mà là sự bấu víu, là thứ anh tự cho là ánh sáng cứu rỗi mình. Vậy nên Cảnh Ninh luôn như một con thú nhỏ chạy trốn trước Ngân Xuyên, để rồi khi gạt bỏ mặc cảm tội lỗi, thì thứ chờ đợi cô còn kinh khủng hơn thế…
Và cuối cùng thì mình Ngân Xuyên ở lại. Cuộc đời anh tiếp theo đây thế nào thì chẳng ai biết, nhưng giờ nó đã hoàn toàn thuộc về anh. Cả câu chuyện đời Ngân Xuyên phủ một màu u ám ảm đạm, hầu như không có một khoảnh khắc nào anh được thật sự hạnh phúc. Đó là một con đường đã được định trước, Ngân Xuyên gần như không có một sự lựa chọn nào, những lần anh xoay xở cố gắng tự quyết cũng chỉ hoá thành sai lầm huỷ hoại chính anh. Người thân quay lưng, bạn bè trở mặt, người ép anh ác quay sang chỉ trích anh ác độc, người thương anh cũng chẳng chịu nổi sự tàn nhẫn của anh. Sau cùng thì anh còn lại gì, hay đã trở lại thành một đứa bé tay trắng khi xưa.
Thương thay cho Ngân Xuyên, làm tất cả để sống, để tồn tại, để rồi ước muốn cuối cùng của anh chỉ là được chết.
Nhưng bầu trời u ám đang le lói một tia sáng bé nhỏ. Mong anh sẽ tìm được tia sáng cuối cùng của đời mình.
Một cuốn truyện khá khó đọc đã kết thúc, rất cảm ơn những bạn đã kiên nhẫn theo dõi và ủng hộ dù đây là một bộ truyện rất nặng nề và mệt mỏi. Mong các bạn đã có những khoảnh khắc đẹp, đầy cảm xúc với Có giọt mưa xuân sà vào lòng sông.
- -----oOo------